တရုတ်အစိုးရ၏ တီအန်မင်အရေး တိတ်ဆိတ်နေမှုကို ပြည်ပရောက် ဟောင်ကောင်အနုပညာရှင် ဖွင့်ချ

ပုံစာ- ဟောင်ကောင်အနုပညာရှင် ကေစီဝေါင်က ရိုက်တာနှင့် လူတွေ့မေးမြန်းချိန်တွင် အကော်ဒီယန်တီးခတ်ပြနေပုံ။

Reuters

တရုတ်အာဏာပိုင်များက ၁၉၈၉ ခုနှစ် သတ်ဖြတ်မှုများနှင့် ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးခြင်း၊ လူထုအထိမ်းအမှတ်ပွဲများ ကျင်းပခြင်းအား တားမြစ်ထားစဉ်၊ ဒီမိုရေစီအရေးဆန္ဒပြသူများကို ဖြိုခွဲခဲ့သည့် ဇွန် ၄ရက် အထိမ်းအမှတ်ပွဲကို ထိုင်ဝမ်တွင် ခိုလှုံနေသည့် ဟောင်ကောင်အနုပညာရှင် ကေစီဝေါင်က ဆက်လက် ရှင်သန်နေရန် ကြိုးပမ်းနေသည်။

တင့်ကားတန်းကြီးရှေ့တွင် ရှပ်အက်ျီအဖြူရောင်တ်ထားသည့် တရုတ်အမျိုးသားတဦးက ရပ်နေသည့် မြင်ကွင်းကို တီဗီတွင် တွေ့မြင်ပြီးကတည် ဇွန်လ ၄ရက် ဖြစ်ရပ်က လှုံဆော်အားပေးခဲ့ကြောင်း အသက် ၅၄နှစ်အရွယ် ဝေါင်က ပြောကြားခဲ့ပြီး၊ ယင်းမြင်ကွင်းသည် ပေကျင်းမြို့လယ်ရှိ တီအန်မင်ရင်ပြန် အနီးတွင် ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည့် ကျောင်းသားများနှင့် အလုပ်သမားများအတွက် စံပြပုံရိပ်ဖြစ်လာခဲ့သည်။

“ကျွန်တော် အရမ်းတုန်လှုပ်သွားတယ်။ သူက သတ္တိရှိလိုက်တာ၊ ကျွန်တော်ဆို မလုပ်ရဲဘူး” ဟု အမေရိကန်တက္ကသိုလ် တွင် ပညာသင်ကြားစဉ် အမှတ်တမဲ့ကြည့်ခဲ့ရသည့် ဗီဒီယိုဖိုင်အကြောင်းကို ထိုင်ဝမ်အလယ်ပိုင်းထိုင်ချွမ်းမြို့ရှိ ၎င်း၏ ပြခန်းတွင် ဝေါင်က ရိုက်တာသို့ ပြန်လည်ပြောပြနေသည်။

“ကျွန်တော်တို့ တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီကို ပေးပို့တဲ့ သတင်းစကားကတော့ ‘ကျွန်တော်တို့ မမေ့ခဲ့ဘူး။ လွန်ခဲ့တဲ့ ၃၅ နှစ်က ခင်ဗျားရဲ့ပါတီက အပြစ်မဲ့ပြည်သူတွေကို သတ်ခဲ့တာကို မမေ့ဘူး” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

တင့်ကားများနှင့် တပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် ၁၉၈၉ ခုနှစ် ဇွန်လ ၄ ရက် အရုဏ်မတက်မီ ရင်ပြင်သို့ ဝင်ရောက်ကာ ဆန္ဒပြသူများအား ပစ်ခတ်ခဲ့သည်။

ယင်းအကြောင်းအရာကို ပြောကြားခြင်းအား တရုတ်တွင် တားမြစ်ထားဆဲဖြစ်ပြီး လက်ရှိအာဏာရ ကွန်မြူနစ်ပါတီက သေဆုံးသူအရေအတွက်ကို မည်သည့်အခါမှ ထုတ်ပြန်ခြင်းမရှိသေးသော်လည်း လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့များနှင့် မျက်မြင်သက်သေများက သေဆုံးသူအရေအတွက်သည် ထောင်နှင့်ချီရှိနိုင် ကြောင်း ပြောကြားထားသည်။
တစ်ချိန်က မြို့လယ်ပန်းခြံတခုတွင် ယင်းအထိန်းအမှတ်ပွဲကို နှစ်စဉ်အကြီးအကျယ်ကျင်းပခဲ့သည့် တရုတ်အုပ်ချုပ်နေသည့် ဟောင်ကောင်တွင် အာဏာပိုင်များက လွန်ခဲ့သည့်နှစ်အနည်းငယ်အတွင်း ယင်းကဲ့သို့ စုဝေးမှုများကို တားမြစ်ခဲ့သည်။

ယခုနှစ်တွင် ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သော အမျိုးသားလုံခြုံရေးဥပဒေသစ်အရ ဇွန် ၄ ရက်နှင့် ဆက်စပ်သည့် အကြောင်း အရာများတွင် အွန်လိုင်းပို့စ်များတင်ခဲ့မှုကြောင့် အာဏာဖီဆန်မှုဖြင့် လူခြောက်ဦးကို ဟောင်ကောင် ရဲတပ်ဖွဲက ဖမ်းဆီးခဲ့ကြောင်း မီဒီယာများက ဖော်ပြခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် နောက်ထပ် နှစ်ဦးကို ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။

၂၀၁၉ခုနှစ်က ဟောင်ကောင်တွင် နောက်ဆုံးကျင်းပခဲ့သည့် အထိမ်းအမှတ်ပွဲသို့ လူပေါင်း ၁၈၀,၀၀၀ ကျော်တက်ရောက်ခဲ့ကြောင်း ပွဲစီစဉ်သူများက ခန့်မှန်းထားပြီး ဘောလုံးကွင်းခြောက်ကွင်း လူပြည့်ခဲ့ သည်။

လွန်ခဲ့သည့်ဆယ်စုနှစ်တခုကျော်က ဇွန် ၄ ရက် အထိမ်းအမှတ် ကြိုးပမ်းမှုတွင် ဝေါင်က ပါဝင်လာခဲ့ပြီး အမှတ်တရများကို ထိန်းသိမ်းရန် ကွဲပြားခြားနားသော ချဉ်းကပ်မှုတခုအတွက် အချိန်တန်ပြီဟု ၎င်းက ယူဆခဲ့သည်။

“အထိမ်းအမှတ်ကျင်းပရတာက လွတ်လပ်မှုနဲ့ ဒီမိုကရေစီအတွက် အသက်ပေးခဲ့သူတွေရဲ့ အိပ်မက်ကို ခုခံကာကွယ်ဖို့၊ တန်ဖိုးထားဖို့ပါပဲ” ဟု ဝေါင်က ပြောကြားပြီး အနာဂတ်ဆန္ဒပြလှုပ်ရှားမှုများအတွက် အတိတ်ဖြစ်ရပ်များကို ကုန်ကြမ်းအဖြစ် ရှုမြင်ကြောင်း ဝေါင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

သူဖန်တီးခဲ့သော တီအန်မင်နှင့်ပတ်သက်သည့် အနုပညာလက်ရာများထဲတွင် ဟောင်ကောင်တွင် ကျင်းပခဲ့သည့် ယခင်ဇွန်လ ၄ ရက် အထိမ်းအမှတ်ပွဲများမှ စုဆောင်းထားသော ဖယောင်းတိုင်များဖြင့် ပြုလုပ်ထားသော ငှက်မွှေးတောင်များပါဝင်သည်။

၁၉၈၉ခုနှစ်ဖြိုခွင်းပြီးနောက်တရုတ်အာဏာပိုင်များ၏ ဖမ်းဆီးမှုများကြားမှ အတိုက်အခံများကို လွတ်မြောက်အောင်ကူညီပေးခဲ့သည့် ဟောင်ကောင်တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများ၏ ‘ငှက်ဝါလှုပ်ရှားမှု” ကို “ငှက်ဝါငှက်၏အမွေးများ” ဟု လူသိများသည့် ပြပွဲက ကိုယ်စားပြုကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့ သည်။
အခြားလက်ရာများတွင် “မမှတ်မိချင်ပါ။ မမေ့ရဲပါ” ဟု အနက်ရောင်နဖူးစည်းစာတန်းဖြင့် ရေးထားသော ရှေးဟောင်းစက်ဘီးတစီးကို ဝေါင်က စီးနင်းကာ သေဆုံးသွားသူများကို ဂုဏ်ပြုသည့်အနေဖြင့် အထိမ်း အမှတ်ပန်းများအား လမ်းသွားလမ်းလာများကို ပေးအပ်မည်ဖြစ်သည်။

တရုတ်အစိုးရ ပြဌာန်းခဲ့သည့် အမျိုးသားလုံခြုံရေးဥပဒေဖြင့် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဖမ်းဆီးမှုကြောင့် ၂၀၂၁ခုနှစ်တွင် ဟောင်ကောင်မှ ဒီမိုကရေစီနည်းကျအုပ်ချုပ်သည့် ထိုင်ဝမ်သို့ ထွက်ခွာခဲ့ရကြောင်း ဝေါင်က ပြောကြားသည်။

တရုတ်စကားပြော ကမ္ဘာတွင် ထိုင်ဝမ်သည် ဇွန်လ ၄ ရက် အထိမ်းအမှတ်ပွဲကို လွတ်လွတ်လပ်လပ် ကျင်းပနိုင်သည့် တခုတည်းသောနေရာဖြစ်ပြီး ဇွန်လ ၄ ရက်အထိမ်းအမှတ်ပွဲကို မြို့တော်တိုင်ပေတွင် ကျင်းပရန် စီစဉ်ထားသည်။

အခြားနိုင်ငံများဖြစ်သည့် ဗြိတိန်၊ ကနေဒါနှင့် အမေရိကန်တွင်လည်း အထိမ်းအမှတ်ပွဲ ကျင်းပရန် စီစဉ်ထားသည်။