တောင်တရုတ်ပင်လယ်ရှိ တရုတ်ထိန်းချုပ်သော Scarborough ကျွန်းအနီး တရုတ်ကမ်းရိုးတန်းစောင့်ရေယာဉ်မှ ရေအမြောက်များဖြင့် ပစ်ခတ်မှုခံရသော ဖိလစ်ပိုင်ကင်းလှည့်ရေယာဉ် BRP Bagacay ကို ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဧပြီ ၃၀ က တွေ့ရစဉ် (AFP)
Manila Standard
ဖိလစ်ပိုင်၊ အမေရိကန်၊ ဂျပန်နှင့် သြစတြေးလျတို့က နိုင်ငံတကာရေပိုင်နက်များတွင် စည်းမျဉ်းအခြေခံအမိန့်သက်ရောက်စေရန် လေးနိုင်ငံပူးတွဲရေကြောင်းစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများ လုပ်ရခြင်းမှာ အနောက်ဖိလစ်ပိုင်ပင်လယ် (WPS) တွင် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ရန်လိုသည့် လုပ်ရပ်များကြောင့်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားသည်။
ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးများဖြစ်ကြသော ဖိလစ်ပိုင်မှ ဂစ်လ်ဘာတိုတီရိုဒိုရို၊ အမေရိကန်မှ လွိုက်အော်စတင်၊ ဂျပန်မှ ကီဟာရာ မီနိုရူနှင့် သြစတြေးလျမှ ရစ်ချက်မာလီတို့သည် မေလ ၂ ရက်နေ့က ဟာဝိုင်အီတွင် ဒုတိယအကြိမ် ဝန်ကြီးများအဆင့် အစည်းအဝေးအတွက် စုဝေးကာ အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသတွင်း တိုးတက်မှုဖြစ်စဉ်ဆိုင်ရာများအပေါ် စိုးရိမ်စရာများ ဆွေးနွေးပြီးနောက် ယခုကဲ့သို့ ပြောဆိုလာခြင်းဖြစ်သည်။
ရေကြောင်းလေ့ကျင့်မှု ပိုမိုလုပ်ဆောင်မည့်လှုပ်ရှားမှုသည် ကမ္ဘာ့စည်းမျဥ်းအခြေခံ အမိန့်သက်ရောက်စေရေးအတွက်ဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့နိုင်ငံများ အတူတကွ လုပ်ဆောင်နိုင်သည့် နည်းလမ်းဖြစ်ကြောင်း မာလီက မေလ ၅ ရက်ကပြုလုပ်သည့် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
လေးနိုင်ငံမှ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးများ၏ အစည်းအဝေးသည် မကြာသေးမီက လုပ်ဆောင်ခဲ့သော ရေကြောင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဆိုင်ရာလှုပ်ရှားမှုအပြီး ကျင်းပခြင်းဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့၏ ကာကွယ်ရေးနှင့် လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များ၏ အယူဝါဒ၊ နည်းဗျူဟာ၊ နည်းစနစ်များနှင့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ အပြန်အလှန် လုပ်ဆောင်နိုင်မှုကို အားကောင်းစေခဲ့သည်။
အငြင်းပွားရေပိုင်နက်အတွင်း တရုတ်က ဖိလစ်ပိုင်ကို ထပ်ခါတလဲလဲ ရန်လိုနေချိန်တွင် ဖိလစ်ပိုင်၊ အမေရိကန်၊ ဂျပန်နှင့် သြစတြေးလျတပ်ဖွဲ့များသည် ဧပြီလ ၇ ရက်နေ့က တောင်တရုတ်ပင်လယ်တွင် ပူးတွဲရေကြောင်း စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။
မေလ ၅ ရက်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သော အစည်းအဝေးမှတ်တမ်းတွင် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး လေးဦးက အရှေ့နှင့် တောင်တရုတ်ပင်လယ်ပြင်အခြေအနေနှင့် ပတ်သက်၍ အလေးအနက် စိုးရိမ်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ပြီး အနောက်ဖိလစ်ပိုင်ပင်လယ်တွင် ကမ်းခြေစောင့်တပ်နှင့် ပင်လယ်ရေကြောင်းပြည်သူ့စစ်ရေယာဉ်များအား အန္တရာယ်ဖြစ်စေသောအသုံးပြုမှုကိုအပြင်းအထန် ကန့်ကွက်လိုက်သည်။
အော်စတင်က ရေအမြောက်ကို မကြာခဏအသုံးပြုတိုက်ခိုက်သည့် တရုတ်၏လုပ်ရပ်ကို တာဝန်မဲ့သောအပြုအမူဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။ ထိုသို့တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ဖိလစ်ပိုင်ရေယာဉ်များပေါ်မှ ရေလုပ်သားများ ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ပြီး ရေယာဉ်များလည်း ပျက်စီးခဲ့သည်။
ကုလသမဂ္ဂပင်လယ်ဥပဒေဆိုင်ရာ သဘောတူစာချုပ် (UNCLOS) နှင့် ၂၀၁၆ အနုညာတစီရင်ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ထင်ဟပ်စေသည့် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး၏ အရေးပါမှုကို ကိုးကားဖော်ပြလျက် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးများက စည်းမျဥ်းအခြေခံ အမိန့်ကို လိုက်နာရန် အတူတကွဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ကတိပြုခဲ့ကြသည်။
အနောက်ဖိလစ်ပိုင်ပင်လယ်တွင် ရေကြောင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု၊ ပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းမှုနှင့် သတင်းအချက်အလက်မျှဝေခြင်းအစီအစဉ်များကို လုပ်ဆောင်နိုင်စေမည့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများနှင့် အားကောင်းသော စွမ်းရည်မြှင့်တင်မှုများမှတဆင့်ကာကွယ်ရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို ပိုမိုတိုးတက်စေမည့် အခွင့်အလမ်းများ တွေ့မြင်နေရစဉ် ဒေသတွင်းလုံခြုံရေးနှင့် တည်ငြိမ်ရေးတို့အား ပံ့ပိုးရာ၌ မဟာမိတ်များ အားကောင်းလာစေရန် ကတိပြုခဲ့ကြသည်။
“ဒေသအနှံ့မှာရှိနေတဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေကို ကျွန်တော်တို့ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မြင်နေရပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကျွန်တော်တို့ အတူတကွ တွဲလုပ်ဖို့၊ အပြန်အလှန် ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်နိုင်မှုကို တိုးမြှင့်ဖို့၊ သတင်းအချက်အလက် မျှဝေဖို့၊ ဉာဏ်ရည်ဉာဏ်သွေး မျှဝေဖို့အတွက် ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်” ဟု အော်စတင်က ပြောကြားခဲ့သည်။
အော်စတင်က ၎င်းတို့နိုင်ငံများအကြား ရေကြောင်းလေ့ကျင့်မှုနှင့် လှုပ်ရှားမှုများ ပိုမိုပြုလုပ်ရန် ကြိုးပမ်းနေကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပြီး ကီဟာရာကလည်း ၎င်းတို့၏ အစည်းအဝေးနှင့် ထုတ်ပြန်ချက်သည် နိုင်ငံတနိုင်ငံကို ဦးတည်သတ်မှတ်ပြောဆိုခြင်းမဟုတ်ကြောင်းနှင့် ယင်းထက် လက်ရှိအခြေအနေကို ပြောင်းလဲရန် ကြိုးပမ်းနေသော နိုင်ငံများကို ညွှန်းဆိုခြင်းဖြစ်ကြောင်း ပြောသည်။
ဖိလစ်ပိုင်အတွက်လည်း ညှိနှိုင်းလုပ်ဆောင်သော လုံခြုံရေးအထောက်အပံ့များ ပေးသွားချင်ကြောင်းနှင့် ယင်းက အပြန်အလှန်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ဖိလစ်ပိုင်၏ ကာကွယ်ရေးကဏ္ဍ ခေတ်မီရေးရည်မှန်းချက်များကို အောင်မြင်စေမည်ဖြစ်ကြောင်း အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးက ပြောကြားခဲ့သည်။
